Ο Τρύφος Δημήτριος, Μαιευτήρας – Χειρουργός – Γυναικολόγος MD, εξηγεί ότι ο φυσιολογικός τοκετός είναι ο αρχικός στόχος σε κάθε εγκυμοσύνη, υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου η καισαρική τομή είναι αναγκαία.

Ποιες είναι αυτές οι περιπτώσεις;

Ο αρχικός στόχος είναι ο φυσιολογικός τοκετός. Το βασικό πλεονέκτημά του είναι η γρήγορη ανάρρωση της γυναίκας, ώστε την ίδια ή το αργότερο την επόμενη μέρα να είναι καλά και με ελάχιστα ενοχλήματα.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μπορεί να γίνει με ασφάλεια για τη γυναίκα και το παιδί. Υπάρχει επίσης η άποψη ότι με το φυσιολογικό τοκετό ενισχύεται ο ψυχικός δεσμός μητέρας – παιδιού, αν και ο θηλασμός και η φροντίδα, ανατροφή του νεογνού ίσως είναι πιο σημαντικά.

Οι ενδείξεις για τοκετό με καισαρική τομή, που δεν ισχύουν πλέον στη σύγχρονη αντιμετώπιση του τοκετού, είναι:

• Η μεγάλη ηλικία της γυναίκας. Στην εποχή μας πολύ συχνά και για διάφορους λόγους μια γυναίκα γεννά σε σχετικά μεγάλη ηλικία, πάνω από 40 ετών.
• Προηγηθείσα καισαρική τομή ή ινομυωματεκτομή. Χρειάζεται προσοχή για τον ελάχιστο κίνδυνο ρήξης μήτρας, οπότε και αντιμετωπίζεται με επείγουσα καισαρική τομή.
• Εγκυμοσύνη μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση, η αποκαλούμενη και πολύτιμη κύηση. Κάθε κύηση είναι το ίδιο πολύτιμη.
• Σχετική δυσαναλογία μεγέθους ή θέσης, δηλαδή αν το έμβρυο είναι σχετικά μεγάλο για τη λεκάνη της γυναίκας ή σε όχι απόλυτα φυσιολογική θέση. Στην περίπτωση αυτή η υπομονή και η παρακολούθηση συνήθως οδηγεί σε φυσιολογικό τοκετό.
• Περιτύλιξη ομφάλιου λώρου. Με την παρακολούθηση του εμβρύου με το καρδιοτοκογράφημα μπορεί να γίνει με ασφάλεια φυσιολογικός τοκετός.
• Σάκχαρο ή υπέρταση της γυναίκας. Με την κατάλληλη παρακολούθηση και θεραπεία και εφόσον είναι υπό έλεγχο, δεν απαγορεύουν το φυσιολογικό τοκετό.

Ενδείξεις για τοκετό με καισαρική τομή που εξακολουθούν να ισχύουν είναι:

• Δύο η περισσότερες προηγηθείσες καισαρικές τομές ή ινομυωματεκτομές.
• Ισχιακή ή εγκάρσια προβολή του εμβρύου, δηλαδή αν το έμβρυο έρχεται με τα πόδια, τους γλουτούς, την πλάτη ή την κοιλιά.
•  Πολύδυμη κύηση, δηλαδή αν είναι δίδυμα ή τρίδυμα. Κατά την κρίση του ιατρού μπορεί να γίνει προσπάθεια για φυσιολογικό τοκετό σε ισχιακή προβολή ή σε δίδυμη κύηση.
• Απόλυτη δυσαναλογία του μεγέθους ή της θέσης του εμβρύου σχετικά με τη λεκάνη της γυναίκας και η μη εξέλιξη του τοκετού, δηλαδή αν για πάνω από 2 ώρες ο τοκετός δεν προοδεύει παρά τις ωδίνες της μήτρας.
•  Προωρότητα εμβρύου, δηλαδή αν ο τοκετός γίνει πριν από τις 35 εβδομάδες κύησης (η συνολική διάρκεια της κύησης είναι 40 εβδομάδες).
•  Σοβαρού βαθμού ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη του εμβρύου, δηλαδή αν το βάρος του εμβρύου είναι κάτω από τη 10η εκατοστιαία θέση στην υπερηχογραφική καμπύλη ανάπτυξης. Συνήθως συνδυάζεται με βλάβες του πλακούντα ή ελάττωση του αμνιακού υγρού πριν από την έναρξη του τοκετού.
• Σημάδια υποξίας του εμβρύου στο καρδιοτοκογράφημα ή στο χρώμα του αμνιακού υγρού κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού. Συχνά σχετίζονται με πολλές περιτυλίξεις ή πίεση του ομφάλιου λώρου.
• Αποκόλληση πλακούντα ή πρόπτωση ομφάλιου λώρου αποτελούν απόλυτη ένδειξη για επείγουσα καισαρική τομή.
• Τοξιναιμία κύησης, μια σοβαρή επιπλοκή της κύησης με συμπτώματα υπέρταση, οιδήματα, νεφρική και ηπατική βλάβη.

Γενικά, αν και υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για τοκετό με καισαρική τομή, η σωστή συνεργασία της εγκύου και του συζύγου με τη μαία και τον γυναικολόγο, καθώς και η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων παρακολούθησης κατά την κύηση και τον τοκετό επιτρέπουν στο 80-90% των γυναικών να γεννήσουν με φυσιολογικό τοκετό.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο στόχος δεν πρέπει να είναι η αποφυγή της καισαρικής τομής, αλλά η υγεία της μητέρας και του παιδιού και η χαρά της εξόδου από το μαιευτήριο με ένα γερό παιδί στην αγκαλιά.